Wakacje w Polsce

wczasy, wakacje, urlop

Bursztyn, amber, jantar

24 August 2011r.

Wyraz "bursztyn" pochodzi z Niemiec i w Polsce używany jest powszechnie już od XV wieku. Spotykana również nazwa "jantar" jest nową, bo XIX-wieczną "pożyczką" z języka rosyjskiego. Przed kilkudziesięciu milionami lat, w starszej epoce trzeciorzędu (eocen), tam gdzie dzisiaj widnieje na mapie niebieska plama Morza Bałtyckiego, ciągnęły się potężne lasy, w których rosły sosny, świerki, tuje, palmy, paprocie i mchy. Świat zwierzęcy tego okresu zbliżony był do dzisiejszej fauny południowej Japonii i Ameryki Północnej. O tym wszystkim opowiada nam niemy świadek tych odległych czasów — bursztyn. Bursztyn bowiem to zmine-ralizowana żywica tamtych drzew iglastych, szczególnie zaś sosny Pinus succinifera. Przez tysiące lat żywica ociekała z korzeni, pni i konarów, tworząc większe skupiska, podczas gdy same drzewa obumierały i ginęły. Następnie, gdy ląd znalazł się pod wodą, bursztyn był wielokrotnie wraz z otaczającymi go warstwami geologicznymi przemieszczany tak, że dzisiaj znajdujemy go nawet w najmłodszych formacjach aluwialnych. Jakkolwiek bursztyn znajdujemy w całej Europie, północnej Afryce i Australii, to jednak najwięcej wyrzuca go morze na Półwyspie Sambijskim. W pewną noc roku 1862 znaleziono w miejscowości Jan-tarnyj 2000 kg jantaru. Nieregularne bryły bursztynu są barwy żółtobiałej, brą-zowoczerwonej albo też mają kolor miodu. Bursztyn sycylijski ma barwę niebieskawą, szmaragdowozieloną, fioletową i z niebieską fluorescencją. Kawałki o wadze ponad pół kilograma spotyka się rzadko. W Berlinie przechowywano w muzeum okaz o wadze 6750 g. Najciekawsze jednak okazy to te, które zamknęły w sobie kawałek życia tamtej, jakże odległej nam epoki. W bursztynach oglądać możemy 650 gatunków much i komarów, poza tym termity, motyle, cykady, stonogi i pająki. Znaleziono w nim jaszczurkę a nawet pchłę. Z dawien dawna bursztyn był wysoko cenionym kamieniem ozdobnym. W grobach królewskich w Mykenach znaleziono bardzo dużo paciorków z bursztynu, a na północy odkryto liczne przedmioty bursztynowe z okresu kamiennego. Surowy i obrobiony bursztyn znaleziono w jaskiniach Pirenejów oraz w grobach z okresu żelaznego. Homer opisuje w Odysei pomiędzy innymi ozdobami kobiecymi również i bursztynowe. Bursztyn zwany był po łacinie electron, dlatego, że potarty elektryzuje się ujemnie. Za czasów Nerona, ludy zamieszkałe na południowych wybrzeżach Bałtyku bogaciły się na handlu bursztynem. W X i XI wieku rozwijiał się handel bursztynem na Dalekim Wschodzie. W średniowieczu biskupi opodatkowali zbieranie bursztynu, czerpiąc z tego niemałe dochody. W roku 1410 powstały w Słupsku, Kołobrzegu i Gdańsku cechy rzemieślników, wyrabiających ozdoby z bursztynu. Wenecja, Frankfurt nad Menem, Kolonia i Norymberga, to główne wówczas rynki europejskiego handlu bursztynem. Mieszkańcy wybrzeża, którzy poławiali i zbierali, bursztyn, wynagradzani byli solą, tak niezbędną do solenia ryb. Ci, którzy dokonali sprzeniewierzenia, stawali przed specjalnym „sądem bursztynowym". Wszyscy składali „przysięgę bursztynową", która została zniesiona dopiero pod koniec XVII stulecia. Bursztyn był uważany za niezawodny podobno amulet. Sznur paciorków bursztynowych miał ułatwiać ząbkowanie. Niańki, szczególnie w Rosji, nosiły naszyjniki bursztynowe, które jakoby wchłaniały choroby niańki i dziecka. W Chinach i Korei również noszono bursztyn jako amulet przeciw chorobom, a w Maroku — przeciwko niebezpieczeństwom wojny.

ocena 3.8/5 (na podstawie 32 ocen)

Baza noclegów na wczasy w nadmorskich miejscowościach.
wczasy, wczasy w Polsce, bursztyn, amber, jantar, nad morzem, Bałtyk